ریشی سوناک، نخستوزیر بریتانیا، سال آینده برای نخستین بار در مسند جدید خود، به اسرائیل سفر میکند تا در جشن هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس این کشور شرکت کند. او این خبر را روز دوشنبه، ۱۲ دسامبر (۲۱ آذر)، در نشست سالیانه فراکسیون «دوستان محافظهکار اسرائیل» در لندن اعلام کرد که در آن بیش از ۷۰۰ نفر، از جمله حدود ۲۲۰ نفر از نمایندگان مجلس بریتانیا، شرکت داشتند. این گروه متشکل از طرفداران تقویت روابط لندن و تلآویو در حزب محافظهکار بریتانیا است و از نزدیکی روابط این حزب با حزب راستگرای لیکود در اسرائیل نیز که قرار است به زودی به نخستوزیری بنیامین نتانیاهو دولت تشکیل دهد، پشتیبانی میکند.
به گزارش رسانههای محلی جامعه یهودیان بریتانیا، سوناک گفت: «سال آینده من به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد تولد اسرائیل از این کشور بازدید میکنم. این سالی به یادماندنی خواهد بود؛ سالی پس از سالها تقلا و نیز موفقیت.»
سوناک «دستاوردهای چشمگیر» اسرائیل را در زمینه فناوری ستود و گفت: «این چیزی است که مخالفان اسرائیل در جنبش تحریم این کشور، میخواهند کنار بزنند.» او افزود: «من برای امنیت دولت یهودی به سختی خواهم جنگید.»
لیز تراس، نخستوزیر پیشین بریتانیا، وعده داده بود که برای نقل مکان سفارت بریتانیا به اورشلیم (بیتالمقدس) تلاش کند، اما پس از مدت کوتاهی از مسند خود کنار رفت تا کوتاهترین دوره نخستوزیری تاریخ این کشور به نام او ثبت شود. اکثریت قریببهاتفاق کشورهای جهان، اورشلیم را به منزله «پایتخت اسرائیل» به رسمیت نمیشناسند و به همین دلیل، در این شهر سفارتخانه ندارند. اما دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، با انتقال سفارت آمریکا به این شهر، بدعت جدیدی ایجاد کرد که با اعتراض شدید فلسطینیها مواجه است. پیوستن لندن به این بدعت، میتوانست خبر مهمی باشد. اما دفتر سوناک ماه گذشته اعلام کرد که نخستوزیر جدید چنین نمیکند. سخنگوی نهاد نخستوزیری گفت: «این قضیه را بررسی کردیم. برنامهای برای انتقال سفارت بریتانیا در اسرائیل از تلآویو نداریم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سوناک در زمان رقابت درونحزبی برای کسب رهبری حزب نیز در جلسهای که گروه «دوستان محافظهکار اسرائیل» برگزار کرده بود، گفته بود که دلایل زیادی برای انتقال سفارتخانه وجود دارد، اما انجام عملی این کار دشوار است. سوناک حالا ظاهرا میکوشد با وعده سفر به اسرائیل، اقبال خود را بین حامیان سیاستهای این کشور در سیاست بریتانیا بیشتر کند.
از دیگر برنامههای دولت محافظهکار که از چند ماه پیش (زمانی که هنوز بوریس جانسون نخستوزیر بود) اعلام شدهاند، تصویب قانون جدیدی برای ممنوع کردن جنبش جهانی تحریم اسرائیل (موسوم به «بیدیاس») است. تعهد به این قانون، در برنامه انتخاباتی حزب محافظهکار بود و سوناک نیز وعده داده است که آن را پیگیری کند. او حدود دو هفته پیش در نامهای خطاب به «دوستان محافظهکار اسرائیل» این وعده را تکرار کرد و گفت: «من مصممام که وسعت و عمق رابطه دوجانبهمان را با پشتیبانی از توافق بازرگانی آزاد بین اسرائیل و بریتانیا تقویت کنم. این از جمله شامل تعهد من به برنامه انتخاباتی سال ۲۰۱۹ حزب محافظهکار میشود که به موجب آن، با تصویب قوانین، به جنگ سیاستهای جنبش تحریم اسرائیل خواهیم رفت.»
سوناک سابقه زیادی در زمینه خاورمیانه ندارد، اما طرفداران سیاستهای اسرائیل به این اشاره میکنند که پیش از این، وقتی سمتی در رابطه با شهرداریها در کابینه داشت، قانونی را پیش برده که شهرداریهای بریتانیا را از هرگونه تحریم اسرائیل منع میکند. با توجه به فقدان سابقه سوناک در زمینه سیاست خارجی، این شاید تنها نکته در کارنامه او در رابطه با اسرائیل باشد.
سالها است که بریتانیا روابط نزدیکی با اسرائیل دارد و پس از خروج از اتحادیه اروپا، تلآویو از نخستین کشورهایی بود که با آن توافق بازرگانی امضا کرد. اما سوناک از توافق وسیعی در زمینه بازرگانی آزاد سخن گفته است که به معنای لغو تعرفهها و راحتتر شدن روابط گمرکی خواهد بود.
سوناک دو هفته پیش در ضیافت شهردار لندن، در زمینه سیاست خارجی سخنرانی کرد. او از تیم فوتبال ایران به دلیل نخواندن سرود ملی و نشان دادن همبستگی با معترضان در ایران در بازی با انگلستان، تقدیر کرد. نخستوزیر بریتانیا با تقدیر از زنان معترض در ایران، گفت: «زنان در ایران شجاعتی نشان میدهند که بیاندازه تحسینبرانگیز است و نفس را در سینهها حبس میکند. آنان تسلیم سیطره زورگویان و دینسالاران نمیشوند. و فردا [پیش از بازی با آمریکا] تیم فوتبال ایران بار دیگر در همبستگی با آنان میایستد و به این دلیل، با عواقب نامعلومی مواجه میشود. آزادی و گشایش، همیشه قویترین نیروهای ترقی بودهاند. اما اینها هرگز با سکون به دست نیامدهاند.»
اما هنوز روشن نیست که او در زمینههای حساسی مثل احیای برجام، تحریمها علیه ایران، سپاه پاسداران و غیره چه سیاستی داشته باشد، و احتمالا در سفرش به اسرائیل، این مسائل موضوع پرسشهای طرف مقابل خواهند بود.